KALENDARIUM WYDARZEŃ

21 kwietnia 2021

Ministerstwo rozpoczęło prace nad krajową regulacją ochrony sygnalistów

Fundacja Batorego otrzymała w marcu odpowiedzi na pisma adresowane do Ministerstwa Sprawiedliwości oraz Ministerstwa Rozwoju, Pracy i Technologii w ramach wniosku o dostęp do informacji publicznej. Pytania Fundacji dotyczyły postępu prac nad Dyrektywą o ochronie osób zgłaszających naruszenia prawa Unii. Jak wynika z pisma Ministerstwa Rozwoju, Pracy i Technologii prace toczą się obecnie w kierunku przygotowania odrębnej ustawy dedykowanej ochronie sygnalistów. W drugim kwartale 2021 r. projekt ustawy ma być poddany konsultacjom publicznym.

odpowiedź Ministerstwa Sprawiedliwości z 9 marca 2021 r.

odpowiedź Ministerstwa Rozwoju, Pracy i Technologii z 15 marca 2021 r.



25 listopada 2020 r.
Organizacje przeciwstawiają się pozywaniu osób zabierających głos w sprawach publicznych


Koalicja organizacji społecznych, związków zawodowych i przedstawicieli mediów opublikowała apel przeciwstawiający się Strategicznym Pozwom przeciw Zaangażowaniu w Sprawy Publiczne (ang. Strategic Lawsuits Against Public Participation - SLAPP).

Autorzy apelu podnoszą problem nękania i zastraszania osób i organizacji, które publicznie odkrywając niewygodne fakty o władzy i osobach wpływowych, stają się celem ataków w formie pism przedsądowych, pozwów i wieloletnich procesów. SLAPP należą do najbardziej uporczywych środków odwetowych stosowanych przeciwko sygnalistom w Polsce, często przybierając formy oskarżeń i wszczynania spraw sądowych o naruszenia dóbr osobistych, o zniesławienie czy tak jak w przypadku mediów straszenia zakazem publikacji. Perspektywa długotrwałych i kosztownych procesów często wywołuje u osób działających w interesie publicznym efekt mrożący, przekonanie, że dla świętego spokoju lepiej jest nie ujawniać nadużyć i nie krytykować.

Autorzy apelu domagają się przyjęcia unijnej dyrektywy "Anti-SLAPP", która umożliwiałaby odrzucanie zastraszających pozwów na wczesnym etapie, sankcjonowanie osób, które wykorzystują w ten sposób prawo i sądy oraz pomoc ofiarom ich działań. Byłaby to zatem regulacja komplementarna w stosunku do obecnie wdrażanej w krajach członkowskich UE dyrektywy o sygnalistach, oferującej wsparcie osobom zgłaszającym nadużycia w kontekście związanym z pracą.

>TREŚĆ APELU<

 

6 października 2020 r.
TI proponuje metodologię wdrażania Dyrektywy UE


Transparency International upubliczniło poradnik dla organizacji społecznych, krajowych i unijnych decydentów oraz innych zainteresowanych procesem wdrażania dyrektywy o ochronie osób zgłaszających naruszenia prawa Unii. Publikacja pozwala zweryfikować treść istniejących i projektowanych aktów prawa, proponując kryteria oceny tego czy pozostają one zgodne z wymogami Dyrektywy UE i dobrymi praktykami. Na potrzeby metodologii wyróżniono 25 kluczowych wskaźników - postanowień Dyrektywy, których mogą być aplikowane do prawodawstwa krajowego w stopniu słabym, średnim lub optymalnym. Publikacja wskazuje w jaki sposób osiągnąć wariant optymalny, a także jak rozpoznać rozwiązania niekorzystne i niekompletne.

>BLOG TI O METODOLOGII<

>ASSESSING WHISTLEBLOWING LEGISLATION<

 

11 sierpnia 2020 r.
Nowa pomoc przy transpozycji Dyrektywy UE


Australijska organizacja działająca na rzecz wolności słowa Blueprint for Free Speech opublikowała poradnik na temat dyrektywy o ochronie sygnalistów i jej wdrażania. Dodatkowo udostępniła internetowy test, z którego skorzystać mogą osoby zaangażowane w prace nad polityką ochrony sygnalistów w poszczególnych krajach UE czy społeczni aktywiści. Umożliwia on ocenę krajowych propozycji rozwiązań prawnych z punktu widzenia zgodności z dyrektywą, międzynarodowych standardów i zgłaszania nadużyć w warunkach pandemii COVID-19.

>PORADNIK<

>THE EU WHISTLEBLOWING COMPLIANCE CHECKER<

 

29 lipca 2020 r.
Opinia prawna o obywatelskim projekcie ustawy


Powstała opinia prawna o obywatelskim projekcie ustawy autorstwa dr Jacka Dudy, dr Mikołaja Iwańskiego i Marka Sławińskiego obejmująca ocenę zaproponowanym przepisów z perspektywy prawa karnego. Opinia zostanie wykorzystana do poprawienia obywatelskiego projektu i uspójnienia go z przepisami Dyrektywy UE.

>Więcej informacji<

 

23 czerwca 2020 r.
O postępach prac nad dyrektywą

Dziś Międzynarodowy Dzień Sygnalisty. Z tej okazji zapraszamy do lektury tekstu Marcina Waszaka o postępach prac nad dyrektywą oraz nowym narzędziu, przygotowanym przez WIN, które pozwala te postępy na bieżąco obserwować. 

Internetowe narzędzie pokazuje postępy mierzone politycznymi deklaracjami, powołanymi grupami roboczymi, ogłoszonymi konsultacjami i przygotowanymi aktami prawnymi we wszystkich 27 państwach Wspólnoty. Zawarte na stronie informacje są na bieżąco edytowane i uzupełniane przez krajowych ekspertów.

Dzięki inicjatywie WIN będziemy mogli przekonać się nie tylko o tym, czy i kiedy poszczególne państwa spełniły wymogi Dyrektywy, ale też dowiedzieć się więcej o konkretnych rozwiązaniach, które przyjęły.

>Cały tekst<

 

1 czerwca 2020 r.
Ochrona sygnalistów w samorządach

Podczas webinarium przeprowadzonego dla akcji Masz Głos Marcin Waszak przybliżył w jaki sposób można wdrożyć w samorządzie procedury zgłaszania nadużyć a także jak powinna wyglądać ochrona sygnalistów w samorządzie.

Webinarium odbyło się 26 maja 2020 r.

Zobacz prezentację z webinarium

>Zobacz webinarium<

 

27 maja 2020 r.
Konferencja: Ochrona sygnalistów w prawie obowiązującym i w prawie dawnym -

2 czerwca 2020 r. na Uniwersytecie Jagiellońskim odbędzie się konferencja dotycząca ochrony sygnalistów. W roli panelistów udział wezmą również eksperci Fundacji Batorego Grzegorz Makowski i Marcin Waszak. Swój udział można zgłaszać jeszcze do końca tygodnia. Konferencja odbędzie się online. 

Konferencja skierowana jest do wszystkich pracowników naukowych, doktorantów i studentów oraz praktyków zainteresowanych tą tematyką. Wyrażamy przy tym nadzieję, że zaproponowana perspektywa badawcza będzie przydatna w poszukiwaniu optymalnych rozwiązań legislacyjnych w zakresie przyszłego polskiego prawa o sygnalistach.

Obrady odbędą się w formie on-line. Rejestracja i więcej informacji na stronie: sygnalisci.confer.uj.edu.pl

>Więcej informacji<

 

 

23 kwietnia 2020 r.
Strażnicy demokracji - nowe perspektywy ochrony sygnalistów - Polecamy najnowszą publikację Fundacji Batorego

? Epidemia koronawirusa pokazała wyraźnie, że w Polsce osoby zgłaszające nadużycia w miejscach pracy są narażone na szykany. Nie chroni ich nawet to, że są pracownikami medycznymi i informują o sytuacjach mających bezpośredni wpływ na życie i zdrowie setek ludzi.

? Świadectwa o zwalnianiu pracowników za informowanie o brakach w sprzęcie, rozmowy dyscyplinujące z tymi, którzy mają odwagę powiedzieć o zaniedbaniach – to sytuacje, na które nie powinno być w tym trudnym czasie miejsca.


? Dla dobra każdego z nas sygnaliści powinni być chronieni. W jaki sposób? O możliwościach ich ochrony pisze Marcin Waszak z forumIdei Fundacji Batorego w najnowszej analizie "Strażnicy demokracji - nowe perspektywy ochrony sygnalistów"

>Przeczytaj analizę Strażnicy demokracji - nowe perspektywy ochrony sygnalistów<


 

 

17 kwietnia 2020 r.

Udostępniamy raport z konsultacji obywatelskiego projektu ustawy

Publikujemy raport z konsultacji obywatelskiego projektu ustawy ogłoszonych przez Fundację Batorego w 2018 r. Znajduje się w nim lista wszystkich zebranych w toku społecznych konsultacji uwag. Raport zawiera też zapowiedź zmian, które mają znaleźć się w finalnej wersji projektu.

>Raport z konsultacji<

 

16 kwietnia 2020 r.
Koronawirus: sygnaliści zadbają o uczciwe urzędy

Polecamy artykuł Marcina Waszaka w Rzeczpospolitej na temat sygnalistów w dobie epidemii, a także o szansach na zmianę ich sytuacji dzięki uchwalonej przez UE dyrektywie.

Pandemia obnażyła podejrzliwy, niechętny stosunek instytucji państwa do sygnalistów. I pokazała skalę wyzwań związanych z wdrożeniem Dyrektywy o ochronie osób zgłaszających przypadki naruszenia prawa Unii, która musi nastąpić do 16 grudnia 2021 r.

Droga do profesjonalizacji kadry urzędniczej wiedzie przez skuteczny system wykrywania i zwalczania patologii wewnątrz administracji publicznej. Impulsem dla jego powstania będzie nowa Dyrektywa o whistleblowingu, hamulcem postępujące ograniczanie praw obywatelskich.

Przeczytaj całość artykułu
>Koronawirus: sygnaliści zadbają o uczciwe urzędy<

 

10 kwietnia 2020 r.
Polecamy tekst "Bohaterowie nie mają głosu"

Pracownicy służby zdrowia to bohaterowie naszych czasów. Jednak dla władz są nimi dopóki nie kwestionują komunikatów i postępowania swoich zwierzchników, dopóki nie dopominają się o bezpieczeństwo swoje i pacjentów. Jeśli to robią, stają się nielojalnymi pracownikami, dla których nie ma miejsca w szeregach służby zdrowia. - pisze Marcin Waszak w swoim tekście na bloguIdei.

We wpisie analizuje aktualną sytuację sygnalistów o służbie zdrowia, a także przypadki ograniczania wypowiedzi pracowników medycznych.

Polecamy! Całość tekstu dostępna na stronie Fundacji Batorego oraz pod linkiem poniżej:
>Bohaterowie nie mają głosu<

 

6 kwietnia 2020 r.
Wraz z 56 organizacjami z innych krajów podpisaliśmy apel o ochronę osób ujawniających nadużycia i zagrożenia w trakcie kryzysu pandemicznego

Ostatnie przypadki zwolnień pracowników służby zdrowia w reakcji na ujawniane przez nich zaniedbania, zwiększające ryzyko zakażeń w szpitalach, to praktyka niedopuszczalna z punktu widzenia konstytucyjnych gwarancji wolności słowa, a także prawa obywateli do pozyskiwania i rozpowszechniania informacji.

Oznacza też sprzeniewierzenie się europejskim standardom ochrony sygnalistów, które Polska na mocy Dyrektywy z 23 października 2019 r. zobowiązana jest wdrożyć. 

>Apel organizacji społecznych na rzecz bezpiecznego zgłaszania nieprawidłowości podczas pandemii Covid-19 i po niej<

>Whistleblowing Network<

 

9 października 2019 r.
Organizacje pozarządowe wystąpiły z prośbą o poparcie idei uchwalenia ustawy o ochronie sygnalistów

Do komitetów wyborczych oraz kół poselskich wysłaliśmy prośbę o poparcie idei uchwalenia ustawy o ochronie sygnalistów i poprosiliśmy o krótką deklarację poparcia. Mamy nadzieję, że kompleksowa ochrona sygnalistów w Polsce stanie się faktem.

>Więcej<

 

7 października 2019 r.
Dyrektywa o ochronie sygnalistów przyjęta!

Dziś Unia Europejska przyjęła dyrektywę o ochronie osób zgłaszających przypadki naruszenia prawa Unii. Ta dyrektywa to efekt wieloletniej pracy organizacji i instytucji działających na rzecz sygnalistów, a także osób zgłaszających nieprawidłowości. Jest to bezsprzecznie przełomowy i ważny moment w historii ochrony sygnalistów!

>Więcej<

 

26 sierpnia 2019 r.
Raport Gnębieni, podziwiani i... zasługujący na ochronę w magazynie Instytutu Compliance. 

W Magazynie Fachowym Instytutu Compliance ukazał się artykuł Whistleblowing – w oczekiwaniu na upragnione regulacje, w którym autorka Marta Janowska dużą część poświęciła raportowi Fundacji Batorego nt. postrzegania sygnalistów. 


Raport ten z pewnością wnosi nieco nowe spojrzenie na systemy zgłaszania nieprawidłowości i warto wykorzystywać go w programach i kampaniach szkoleniowych compliance, towarzyszących wdrażaniu i umacnianiu wewnętrznych systemów zgłaszania nieprawidłowości w organizacjach - pisze autorka.

>Polecamy cały artykuł, jak i raport!<

 

14 czerwca 2019 r.
Nasze społeczeństwo nie traktuje sygnalistów jako swoich sprzymierzeńców. Polecamy tekst Marcina Waszaka!


Niepokojąco duża część Polaków nie jest w stanie zaakceptować zgłaszania sytuacji łamania prawa do przełożonych w pracy. Przed rządzącymi trudne zadanie wdrożenia dyrektywy o ochronie sygnalistów. I wytłumaczenie społeczeństwu, że nie ma ona nic wspólnego z promocją donosicielstwa, które znamy z ciemnych kart historii.

Niedawno opublikowano raport z ogólnopolskich badań koncentrujący się na postawach wobec osób zgłaszających nieprawidłowości w dobrej wierze „Gnębieni, podziwiani i... zasługujący na ochronę. Polacy o sygnalistach”. Jego lektura nasuwa pewne pesymistyczne wnioski co do przywiązania Polaków do swojego miejsca pracy, dobra wspólnego i przestrzegania prawa. Nasze społeczeństwo wciąż nie ceni tych wartości w stopniu na tyle dużym, żeby traktować sygnalistów jako swoich sprzymierzeńców. Jest skłonna odbierać ich działania jako destrukcyjne dla koleżeńskiej solidarności, zaufania do organizacji czy godności zawodu.

>Przeczytaj cały tekst<

 

6 czerwca 2019 r.
Gnębieni, podziwiani i... zasługujący na ochronę. Raport z badań

Dziś opublikowaliśmy raport Gnębieni, podziwiani i... zasługujący na ochronę. Polacy o sygnalistach

Wynika z niego, że w dużej mierze Polacy poparliby rozwiązania chroniące osoby zgłaszające nadużycia, i uważają, że zgłaszanie nadużyć jest działaniem pożądanym. Z drugiej jednak strony wielu zgłaszających boi się ostracyzmu społecznego i odrzucenia.

Polecamy! >Przeczytaj więcej<

>zbiór danych z badań<

 

16 kwietnia 2019 r.
Parlament Europejski przyjął Dyrektywę o ochronie sygnalistów

Dziś Parlament Europejski przyjął Dyrektywę o ochronie osób zgłaszających przypadki naruszenia prawa Unii. Za głosowało 591 posłów, 29 przeciw, a 33 wstrzymało się od głosu.

To przełomowy moment, w którym po raz pierwszy w UE powstanie prawo chroniące tzw. sygnalistów, czyli osoby zgłaszające nadużycia w miejscu pracy. Nowe przepisy pozwalają sygnalistom ujawniać informacje wewnętrznie lub bezpośrednio właściwym organom krajowym, a także odpowiednim instytucjom, organom, urzędom.

Zabraniają również represji i wprowadzają zabezpieczenia pozwalające chronić sygnalistów przed zawieszeniem w pracy, zdegradowaniem czy zastraszaniem. Chronione będą również osoby pomagające sygnalistom.

>więcej...<

 

12 marca 2019 r.
Przełom w ochronie sygnalistów

Parlament Europejski i Rada UE uzgodniły przełomowy akt prawny, który pomoże chronić sygnalistów w całej Europie. Po raz pierwszy w UE powstanie prawo chroniące osoby zgłaszające nadużycia w miejscu  pracy.

Proponowane przepisy zapewnią znacznie większą ochronę osobom, które zgłaszają nadużycia w swoich miejscach pracy. Za rozwiązaniami wzmacniającymi ochronę sygnalistów od lat opowiadała się Fundacja Batorego, proponując już w kwietniu ubiegłego projekt ustawy o ochronie sygnalistów. Przygotowała go wspólnie z Helsińską Fundacją Praw Człowieka, Forum Związków Zawodowych i Instytutem Spraw Publicznych. Projekt znacznym stopniu jest spójny z rozwiązaniami zawartymi w głosowanej dyrektywie.  „To historyczny dzień dla osób, które zdecydowały się kiedykolwiek zgłosić nadużycia w swoich miejscach pracy, a także dla wszystkich, którzy takie działania podejmą. Zostanie im zapewniona ochrona, na którą przez wiele lat nie mogły liczyć, mimo iż narażały się często dla dobra wspólnego.  – mówi Marcin Waszak z Fundacji Batorego.

>więcej...<

26 lutego 2019
Sygnaliści w nowym poradniku Ministerstwa Inwestycji i Rozwoju

Ministerstwo Inwestycji i Rozwoju wydało w styczniu br. Poradnik w zakresie przeciwdziałania nadużyciom finansowym w szczególności w ramach projektów realizowanych z Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014 - 2020 . Znalazł się w nim również rozdział dotyczący Paktu Uczciwości, jako narzędzia, które może zapobiegać nadużyciom. Mamy nadzieję, że z czasem monitoring społeczny inwestycji wejdzie do standardów podczas realizacji projektów infrastrukturalnych.

Ministerstwo szeroko opisuje też mechanizmy sygnalizowania nadużyć, które obowiązują w projektach dofinansowywanych ze środków unijnych. Powołuje się ponadto na publikację Sygnaliści w Polsce okiem pracodawców i związków zawodowych autorstwa Marcina Waszaka i Grzegorza Makowskiego.

Polecamy!

>Poradnik w zakresie przeciwdziałania nadużyciom finansowym w szczególności w ramach projektów realizowanych z Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014 - 2020<

>Sygnaliści w Polsce okiem pracodawców i związków zawodowych<

 

12 lutego 2018
List otwarty 75 organizacji do Rady UE

Organizacje pozarządowe, związki zawodowe, przedstawiciele biznesu i środowisk dziennikarskich wystosowali list otwarty z apelem o przyjęcie dyrektywy dotyczącej ochrony sygnalistów w wersji proponowanej przez Parlament Europejski, która nie różnicuje ochrony sygnalistów z uwagi na to czy zgłoszą informacje wewnątrz organizacji czy też do zewnętrznych organów. Fundacja Batorego jako jedyna organizacja z Polski znalazła się wśród 75 sygnatariuszy listu. Rozpoczynają się właśnie trójstronne negocjacje finalnego kształtu dyrektywy.

Organizacje są zaniepokojone stanowiskiem Rady i Komisji, które chcą wprowadzić obowiązek wewnętrznego raportowania. W liście wskazują, że wprowadzenie tego ograniczenia może paradoksalnie utrudnić ujawnianie przypadków łamania prawa i wykroczeń. "Jeśli utrzymamy obowiązek wewnętrznego zgłoszenia nadużycia, stracą na tym sami sygnaliści, nie przestaną bowiem ujawniać nieprawidłowości tak swoim przełożonym, pracodawcom, posługując się kanałami wewnętrznymi jak i raportować do kompetentnych organów czy dziennikarzy, którzy będą te informacje publikować w interesie publicznym. Na tym rozwiązaniu stracą oni i straci Europa" - czytamy w liście.

>List oraz jego sygnatariusze<

 

10 grudnia 2018
Ogólnopolska konferencja "Etyka i antykorupcja – wyzwania i rekomendacje dla administracji publicznej”

Z okazji Międzynarodowego Dnia Przeciwdziałania Korupcji, 10 grudnia 2018 roku w Pałacu Prymasowskim w Warszawie odbyła się ogólnopolska konferencja pt. „Etyka i antykorupcja – wyzwania i rekomendacje dla administracji publicznej”. Wydarzenie zorganizowały Polska Platforma Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz Akademia Antykorupcyjna. W konferencji brał udział również Grzegorz Makowski, przedstawiciel Fundacji Batorego, który przybliżył sytuację sygnalistów w Polsce i na świecie.

Głównym celem konferencji było podjęcie dyskusji nad efektywnością rozwiązań przeciwdziałających korupcji oraz nad nowymi programami etycznymi w administracji publicznej, w tym programami opracowanymi przez Kancelarię Prezesa Rady Ministrów.

Link do konferencji
Sygnaliści w Polsce i za granicą

 

6 grudnia 2018
Zapraszamy do lektury: Bój o sygnalistów

Zapraszamy na blogIdei, gdzie ukazał się najnowszy wpis Marcina Waszaka na temat sygnalistów i starań Fundacji Batorego oraz licznych organizacji społecznych o nadanie sygnalistom ochrony. W tekście również krótki przegląd tego w jakim miejscu jesteśmy i dlaczego wprowadzenie regulacji chroniącej osoby zgłaszające nadużycia jest tak ważne.

>Zapraszamy do lektury<

 

DZIĘKUJEMY ZA UDZIAŁ W WYSŁUCHANIU OBYWATELSKIEGO PROJEKTU USTAWY O OCHRONIE SYGNALISTÓW


22 września odbyło się wysłuchanie obywatelskie na temat ustawy o ochronie sygnalistów. Wysłuchanie otworzył Rzecznik Praw Obywatelskich Adam Bodnar. Udział wzięli przedstawiciele i przedstawicielki organizacji pozarządowych, wymiaru sprawiedliwości, posłowie, a także obywatele i osoby, które zgłaszały nieprawidłowości w swoich miejscach pracy.


W Polsce nigdy wcześniej nie została stworzona kompleksowa ustawa chroniąca sygnalistów, o którą wielokrotnie apelowały organizacje społeczne i Rzecznik Praw Obywatelskich. Propozycja projektu ustawy uzgodniona w szerokich konsultacjach może stanowić podstawę do zmiany prawa w tym zakresie. Wysłuchanie zorganizowali: Fundacja im. Stefana Batorego, Helsińska Fundacja Praw Człowieka, NSZZ Solidarność '80, Instytut Spraw Publicznych oraz Pracownia Badań i Innowacji Społecznych Stocznia.

>Relacja z wysłuchania<

>Projekt ustawy<

>Uzasadnienie projektu<

>Przeczytaj więcej o wysłuchaniu<

 

 

 

Zobacz archiwum aktualności...